Unijna strategia dla łańcucha wartości emitowanego przez przemysł dwutlenku węgla (Industrial Carbon Management) zostanie opublikowana już jutro, 6 lutego. Nazywana jest też strategią CCUS, skupiać się bowiem będzie właśnie głównie na technologiach CCS i CCU.
WiseEuropa wzięła udział w konsultacjach tej strategii latem ub.r., postulując m.in. uwzględnienie w niej potencjału Ukrainy do podziemnego składowania dwutlenku węgla. To długo oczekiwany dokument, który nakreśli kierunki rozwoju CCUS w Unii Europejskiej, a technologie te stanowią jedyną dostępną metodę dekarbonizacji w przypadku niektórych gałęzi przemysłu. Tym samym strategia dotyczy bezpośrednio także polskiej produkcji cementu, stali czy produktów chemicznych.
Nowy cel redukcji emisji CO₂
Nie będzie to jednak jedyne istotne wydarzenie w kontekście unijnej polityki energetyczno-klimatycznej. Tego samego dnia ogłoszony ma być również wspólnotowy cel pośredni redukcji emisji CO₂ na 2040 r. Z doniesień medialnych wynika, że będzie on wynosił 90% względem poziomu emisji w 1990 r. Dla porównania, unijny cel na 2030 r. zakłada emisję o 55% względem tego samego poziomu odniesienia. Oznacza to przyjęcie bardzo ambitnej ścieżki redukcji emisji, wymagającej znacznego wysiłku dekarbonizacyjnego ze strony energetyki, przemysłu, ale też gospodarstw domowych.
Jedną z odpowiedzi na to wyzwanie, szczególnie dla przemysłu, będą technologie CCUS tj. wychwytu, składowania i ponownego wykorzystania dwutlenku węgla z procesów przemysłowych. Z nieoficjalnej wersji dokumentu wynika, że cele przyjęte dla technologii CCUS będą nie mniej ambitne od tych dotyczących redukcji emisji. Przykładowo, założone ma zostać osiągnięcie zdolności podziemnego zatłaczania dwutlenku węgla na poziomie 50 mln ton rocznie już w 2030 r., podczas gdy w roku 2022 w EOG zatłaczano pod ziemię zaledwie ok. 1,7 mln ton CO₂ rocznie. Stąd cel ten należy uznać za wyjątkowo ambitny i rozważać go w kontekście procedowanej obecnie w instytucjach unijnych dyrektywy Net Zero Industry Act (NZIA), która może nałożyć na podmioty handlujące węglowodorami obowiązek uczestniczenia w realizacji celu. Wobec braku asygnowania nowych środków dedykowanych CCUS należy to uznać za próbę pośredniego finansowania celów NZIA i nadchodzącej strategii.
Reperkusje polityczne
Negocjacje celu redukcji emisji pomiędzy państwami członkowskimi mogą znacznie się przeciągnąć, a wiosenne wybory do Parlamentu Europejskiego oraz zmiany na najważniejszych stanowiskach w UE mogą proces ten dodatkowo przeciągnąć i zaognić. Nie można wykluczyć, że nowy cel pośredni na rok 2040 r. stanie się istotnym tematem wiosennej kampanii wyborczej.